Mevsimsel Duygu durum Bozuklugu: Kıs Depresyonu üzerine...
- Cansu Mat
- 7 Oca 2020
- 2 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 22 Oca 2020
Bu sene hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üstünde seyretmesi... Geç gelen kış... Yeni yıl ile birlikte artan yağışlar... Bir haftadan uzun süren kapalı hava... İstanbul'u şemsiye mezarlığına çeviren fırtına... Etrafımdaki birçok insan gibi bu mevsim değişikliği beni de etkiledi. Ve bugün üzerinde çok konuşulan bir konu hakkında yazmaya karar verdim. Halk arasında Kış Depresyonu olarak bilinen Mevsimsel Duygulanım Bozukluğu... İlk kez Rosenthal ve arkadaşları tarafından 1984'de bu şekilde adlandırılmış ve 1987'de Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (İngilizce: The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) yani DSM'de yerini almış. Majör Depresif Bozukluğun alt tipi olan mevsimsel duygulanım bozukluğu, kişinin birbirini izleyen iki kış mevsiminde depresyon yaşaması ve yaz sezonunda depresyon belirtilerinin görülmemesi ile tanımlanır. Bu demek oluyor ki art arda iki kış mevsimine de üzüntülü duygudurumu içine girdiyseniz ya da her zaman yaptığınız etkinliklerden zevk almamaya başladıysanız yani Netflix izleyip evden dışarı çıkmıyorsanız, sosyalleşmiyorsanız ya da buna enerjiniz yoksa, aşırı yemek yemeye başladıysanız ve sürekli uyku halindeyseniz; yazın ise cup cup yüzerken bunların hiçbirini yaşamıyorsanız siz de kış depresyonundan muzdarip olabilirsiniz.
Peki, mevsimsel duygulanım bozukluğu için tanı kriterleri nelerdir?
Aşırı yemek yeme, iştahta artış
Zevk alınan şeylerden artık zevk alamama
Üzüntülü ruh hali
Aşırı uyku ve uykuya eğilim
Enerji kaybı
Sosyal geri çekilme
Yorgunluk, halsizlik
DSM-V’e göre teşhis ve tanının konulabilmesi için kişinin iki yıl belirli sürelerde belirli semptomları göstermesi beklenir.
"Her 10 kişiden 3'ü mevsimden olumsuz etkileniyor"
Bu depresyonun sebepleri nelerdir?
Rosenthal ve araştırmacılara göre, kış mevsimine geçiş ile günlük güneş ışığına maruz kalma süresindeki azalma ile birlikte uykudan sorumlu melatonin hormonu salınımı artar ve bireyde uyku halinde artış ve enerji düşüklüğü gözlemlenir. Aynı zamanda ailenin geçmişindeki depresyon tanısı, kişinin sosyal yaşantısı ve maruz kaldığı stres düzeyi de göz ardı edilmemelidir.
Mevsimsel depresyondan korunmak için..
Gün ışığından mümkün olduğunca çok faydalanın.
Ev ve iş ortamınızı yeteri kadar aydınlatın ve havalandırın.
Düzenli egzersiz yapın.
Uyku düzeninizi korumaya çalışın.
Sağlıklı ve dengeli beslenin. Karbonhidrat ve şeker tüketimini kontrol altında tutun.
Yaşama katılın.
Bütün bu önlemlerin sizin için yeterli olmadığını ve psikolojik danışma hizmeti almayı düşünüyorsanız randevu almayı unutmayın.
Randevu almak için: https://www.doktortakvimi.com/cansu-mat/psikolojik-danisma-ve-rehberlik/istanbul
Psk. Dan. Cansu Mat
Kaynaklar:
1.NE Rosenthal, DA Sack, JC Gillin, AJ Lewy, FK Goodwin, Y Davenport, … Archives of general psychiatry 41 (1), 72-80 (www.normanrosenthal.com)
Comments